გლობალური მოქმედების დღეები 2023

18 - 28 აპრილი 

 

 

წინა წლის გლობალური მოქმედების დღეების აქტივობებში, ბიომრავალფეროვნების შესახებ, 150 000-მა მონაწილემ და 73-მა ქვეყანამ მიიღო მონაწილეობა. წელს, იმედი გვაქვს, უფრო მეტი მონაწილე შემოგვიერთდება და ბევრ პოზიტიურ აქტივობას განვახორციელებთ ერთად. 

 

 

2023 წლის გლობალური მოქმედების დღეები ნარჩენების მართვის 5R პრინციპს უკავშირდება - უარის თქმა, შემცირება, ხელახლა გამოყენება, გადამუშავება და ახალი დანიშნულების პოვნა. ათი დღის განმავლობაში გაგიზიარებთ 5 აქტივობას/ ქმედებას, რომლებიც ნებისმიერ მსურველს  შეუძლია გააკეთოს დაბინძურების შესამცირებლად და  პასუხისმგებლობიანი მოხმარების გაზრდისთვის.

 

FEE-ის გლობალური მოქმედების დღეების მოძრაობა გვიჩვენებს თუ როგორ შეუძლია ინდივიდუალურ აქტივობებს, მიუხედავად სიმცირისა, დიდი გავლენა მოახდინონ ჩვენსა და დედამიწის კეთილდღეობაზე. 

​

გეპატიჟებით ყველა სკოლას, მიუხედავად იმისა ხართ თუ არა ეკოსკოლების პროგრამის წევრები.

 შემოგვიერთდით და აღმოაჩინეთ წლევანდელი აქტივობები კამპანიაში გაწევრიანებით.

​

დარეგისტრირდი აქ

​

ქმედება N1

​

უარის თქმა - ერთი დღე ხორცის გარეშე

​

იცოდი რომ წითელი ხორცის (საქონლის ანდა ცხვრის ხორცი) წარმოება 250 ჯერ მეტ სათბურის აირებს წარმოქმნის თითო გრამ ცილაზე, ვიდრე პარკოსნების მოყვანა. ასევე, მეცხოველეობა დაკავშირებულია დიდი რაოდენობით აზოტის გამოყოფასთან, რაც არღვევს ბუნებრივ წონასწორობას და შეიძლება გამოიწვიოს მცენარეებისა და ცხოველების სიკვდილიანობა.

ქვეყნების უმრავლესობაში კვირაში მაქსიმუმ 500 გრამი წითელი ხორცის მიღებაა რეკომენდებული. უფრო მარტივად გასაგები რომ იყოს, ლორის ორი თხელი ნაჭერი დაახლოებით 40-50 გრამია.

​

აქტივობები:

​

1. ოჯახთან ან მეგობრებთან ერთად აირჩიეთ კვირის ერთი დღე, რომელსაც დაუთმობთ ვეგეტარიანულ ან ვეგანურ კერძებს.
 

2. მოიფიქრეთ მინიმუმ ერთი ვეგეტარიანული ან ვეგანური რეცეპტი, რომელიც მოგწონთ და ინგრედიენტები მოიცავს ადგილობრივ და სეზონურ ინგრედიენტებს. ჩამოწერეთ ინგრედიენტები, შეგიძლიათ დაამატოთ ფოტოც.
 

3. გაცვალეთ რეცეპტები მეგობრებთან და დარწმუნდით რომ გასაგებადაა მომზადების პროცესი აღწერილი.
 

4. მოიძიეთ საჭირო ინგრედიენტები და მოამზადეთ კერძი, შეგიძლიათ მარტოც და მეგობართან ერთადაც.
 

5. ისიამოვნეთ კერძით მეგობრებთან და ოჯახთან ერთად, გადაუღეთ ფოტო და გაგვიზიარეთ სოციალურ ქსელში მონიშვნით #litterlessplus
 

6. სურვილისამებრ: შეგიძლიათ მოაწყოთ დეგუსტაცია კლასში ან სამეგობროში.
 

7.  ნებისმიერი ნარჩენი, რაც დამზადების პროცესში დაგრჩებათ, მოათავსეთ კომპოსტში.

​

ქმედება N2

 

ჩანაცვლება - ჩაანაცვლეთ უხილავი დამბინძურებლები ეკოლოგიურად სუფთა ალტერნატივებით

 

იცოდით რომ ბევრი პროდუქტი, რომელსაც ყოველდღიურად ვიყენებთ (მაგ. საწმენდი საშუალებები, კოსმეტიკა, საკვების შეფუთვა) შეიძლება გარემოსა და ადამიანის ჯანმრთელობისთვის საზიანო ნივთიერებებს შეიცავდეს?

 

ეს ნივთიერებები, რომლებიც გამოიყოფა ჰაერში ან წყალში, შეუიარაღებელი თვალისთვის უხილავია და მათ ერთი ადგილიდან მეორეში გადაადგილება შეუძლიათ. ასეთი ნივთიერებების მაგალითებია უმცირესი ნაწილაკები (PM10 და PM2.5), აზოტის ოქსიდები, პერ და პოლიფტორალკილის ნივთიერებები (pfas) და ჰორმონები.

 

ზოგიერთი ამ ნივთიერებათგანი ასევე ურთიერთქმედებს და ახალ მავნე ნივთიერებებს წარმოქმნის. 📌 თქვენს კბილის პასტაში შეიძლება მიკრო-პლასტმასაც კი იყოს.

 

აქტივობა:

 

1. უყურეთ შემდეგ ვიდეოებს თუ გსურთ მეტი გაიგოთ უხილავი დამბინძურებლების შესახებ: როგორ მოვითხოვოთ ქიმიური ნივთიერებების გარეშე სიცოცხლის უფლება და ბინძური სიმართლე ტოქსიკური საწმენდი საშუალებების შესახებ.

 

2. თქვენს სახლში იპოვეთ სამი პროდუქტი, რომელიც შეიცავს ნივთიერებებს, რომელიც შეიძლება საზიანო იყოს ადამიანებისთვის, ცხოველებისთვის და მცენარეებისთვის. რომელი ეტიკეტის ნიშანი მიუთითებს რომ ეს პროდუქტები საფრთხის შემცველია? იმსჯელეთ თქვენს მეგობრებთან ან/და ოჯახთან ერთად, როგორ ხვდებიან ეს ქიმიკატები ბუნებაში და რატომაა ისინი მავნედ მიჩნეული.

 

3. თუ შეგიძლიათ იპოვოთ ან შექმნათ ნაკლებად საზიანო ალტერნატიული პროდუქტები? შთაგონებისთვის უყურეთ ამ ვიდეოს: დაასუფთავეთ სახლი ამ ეკოლოგიურად სუფთა საწმენდი საშუალებებით.

 

4. იპოვეთ ალტერნატიული პროდუქტები ეკოეტიკეტით. განიხილეთ თქვენს მეგობრებთან ერთად ეკოეტიკეტირების მნიშვნელობა და სიფრთხილის პრინციპები.

 

5. გაუზიარეთ თქვენი აღმოჩენები არატოქსიკური პროდუქტების შესახებ თქვენს მეგობრებს სოციალურ ქსელში მონიშვნით #litterlessplus.

​

​

ქმედება N3

 

ხელახლა გამოყენება - წიგნების გაცვლის დღეა!

 

იცოდით რომ წიგნების კითხვა შესანიშნავი გზაა ცოდნის მისაღებად და ფანტაზიის განსავითარებლად. თუმცა, წიგნების წარმოება დაკავშირებულია მნიშვნელოვან ზემოქმედებასთან გარემოზე.

 

იცოდით რომ ერთი 80 გრამიანი A4 ფურცლის დასაბეჭდად 5.1 ლიტრი წყალი იხარჯება. ასევე, როდესაც ყიდულობთ მეორად წიგნებს, ზოგავთ ორჯერ მეტ ენერგიას, ვიდრე გადამუშავებული ქაღალდისგან დამზადებულ წიგნების შეძენისას.

 

📌 ევროპაში ქაღალდის ნარჩენი მთლიანი მუნიციპალური ნარჩენის 30%-ს შეადგენს და მათი დაახლოებით 70% გადამუშავდება.

 

აქტივობა:

 

1. უყურეთ ვიდეოს ქაღალდის წარმოების გავლენის შესახებ.

 

2. დაგეგმეთ ერთი დღე წიგნების გაცვლისთვის. შეგიძლიათ ჩართოთ სხვა აქტივობები, როგორიცაა ამბის თხრობა, სანიშნების და ილუსტრაციების დამზადება .

 

3. მოიტანეთ წიგნი, რომელიც მოგეწონათ და მზად ხართ სხვა წიგნში გაცვალოთ.

 

4. წარუდგინეთ თქვენი წიგნი მეგობრებს ან ოჯახის წევრებს და გაუზიარეთ თქვენი ემოციები, რომლებიც განიცადეთ მისი წაკითხვისას. თქვენ ასევე შეგიძლიათ თქვენი წიგნი განათავსოთ სოციალურ მედიაში და ჰკითხოთ დაინტერესებულნი თუ არიან.

 

5. გაუცვალე წიგნ(ებ)ი მეგობრებს, გადაიღე ფოტო ახალ წიგნთან ერთად და განათავსე სოციალურ მედიაში მონიშვნით #litterlessplus.

 

6. ისიამოვნე ახალი წიგნის კითხვით!

 

7. სურვილისამებრ: თქვენ ასევე შეგიძლიათ განავრცოთ ეს აქტივობა მეორად სათამაშოებზე, სხვადასხვა ნივთებსა და მოწყობილობებზე.

​

ქმედება N4

​

განმეორებითი გამოყენების პოვნა - იყავი შემოქმედებითი და მიეცი ნივთებს მეორე სიცოცხლე!

​

იცოდით, რომ გლობალურად „ნედლეულის ნაკვალევი“ 70%-ით გაიზარდა 2000-2017 წლებში? ეს ნედლეულის ის რაოდენობაა რომელსაც ვიყენებთ ყველაფრის საწარმოებლად რასაც ვიყენებთ და იმის მაჩვენებელია თუ რა ზეწოლას ვახორციელებთ მსოფლიო რესურსებზე.

 

ჩვენ, ყველამ, გულდასმით უნდა გადავიაზროთ ჩვენი მოხმარების მოთხოვნილებები და ჩვევები, რათა ხელი შევუწყოთ წრიულ კულტურას და მინიმუმამდე შევამციროთ ჩვენი ნაკვალევი. ამის გაკეთება შესაძლებელია კრეატიულობით ძველი ნივთების მიმართ (მაგ. ძველი ჯინსი - ჩანთად, ძველი პერანგი - ბალიშის პირად და ა.შ.) ამავე დროს შევამცირებთ ახალი მასალის მოხმარებას.

​

აქტივობები:

​

1. დაიწყეთ წრიული ეკონომიკის საფუძვლების შესწავლა ამ ვიდეოს ყურებით.
    

2. დათქვით ერთი შემოქმედებითი დღე მეგობრებთან ან ოჯახთან ერთად, სადაც უპოვით ხელახალ გამოყენებას ძველ და გამოუყენებელ ნივთებს.
    

3. იპოვეთ შთამაგონებელი ონლაინ ვიდეოები, სადაც ნაჩვენებია იდეები თუ როგორ ვუპოვოთ სხვა ფუნქცია ძველ ნივთებს ყოველდღიურობაში და გაუზიარეთ თქვენს მეგობრებს. გარდა ამისა შეგიძლიათ უყუროთ ამ ვიდეოს.
    

4. მოიძიეთ სახლში ნივთები, რომელსაც მისცემთ ახალ სიცოცხლეს. დარწმუნდით, რომ გაქვთ საჭირო ხელსაწყოები და მასალები ამისთვის.
    

5. იყავით კრეატიულები და ეცადეთ თავიდან აიცილოთ ახალი ნარჩენების წარმოქმნა.
    

6. გაუზიარეთ თქვენი შემოქმედება მეგობრებს სოციალურ ქსელში მონიშვნით #litterlessplus.
    

7. ნებისმიერ ნარჩენი, რომლის წარმოქმნასაც ვერ აარიდებთ თავს, მოათავსეთ შესაბამის სეპარაციის ურნაში.

​

​

​

ქმედება N5

 

გადამუშავება - დაგეგმეთ პიკნიკი ბუნებაში

 

იცოდით რომ 2050 წლისთვის ჩვენს ოკეანეებში უფრო მეტი პლასტმასა იქნება ვიდრე თევზი? საერთოდ წარმოებული პლასტმასის მხოლოდ 9% არის გადამუშავებული. დაახლოებით 12% დაიწვა, ხოლო დანარჩენი 79% განთავსებულია ნაგავსაყრელებზე ან ბუნებრივ გარემოში.

 

📌 დღესდღეობით ყოველწლიურად წარმოიქმნება თითქმის 300 მილიონი ტონა პლასტმასას ნარჩენი. ეს თითქმის უტოლდება მთელი ადამიანური პოპულაციის წონას (UNEP).

 

აქტივობა:

 

1. დაგეგმეთ პატარა პიკნიკი მეგობრებთან ან ოჯახის წევრებთან ერთად. ჩაალაგეთ პლედი, საკვები, სასმელი, ხელთათმანები ან ნარჩენის ასაღები ჯოხი, პარკები და ხელის სადეზინფექციო საშუალება. გაისეირნეთ ახლოს მდებარე მწვანე სივრცეში და გზადაგზა დაასუფთავეთ მიმდებარე ტერიტორია. შენიშვნა: თქვენ შეგიძლიათ აირჩიოთ ეს აქტივობა ნებაყოფლობით და დაამთხვიოთ დედამიწის დღეს, შაბათს, 22 აპრილს. მეტი ინფორმაციისთვის ეწვიეთ ვებ-გვერდს.

 

2. დანიშნულების ადგილას 10 წთ დაუთმეთ მიმდებარე ტერიტორიის დასუფთავებას - თუნდაც პატარა სიგარეტის ნამწვს.

 

3. გადაყარეთ შეგროვილი ნარჩენი სათანადო ურნაში, მოახდინეთ მათი სეპარირება თუ ჩასაბარებელი ობიექტი თქვენივე ქალაქში გეგულებათ. მოუწოდეთ ადგილობრივ მუნიციპალიტეტს დაამატონ ნაგვის ურნები მწვანე სივრცის ლოკაციაზე.

 

4. იზეიმეთ თქვენ მიერ დალაგებული სივრცეში თქვენივე წაღებული საკვებით. გადაიღეთ პიკნიკისა და დასუფთავების ფოტოები, გაგვიზიარეთ სოციალური ქსელის მეშვეობით, მონიშვნა - litterlessplus 

 

#MyActionsMatter | #GlobalActionDays | #LitterLessCampaign | #LitterLessPlus | #GAIA2030

​

​

წყარო